Lasy kryją w sobie wiele skarbów z przeszłości. W miejscach, gdzie ingerencja ludzka jest minimalna, można znaleźć świetnie zachowane świadectwa działalności człowieka w czasach przedhistorycznych.
W Tłokini Kościelnej pod Kaliszem odkryto cmentarzysko kurhanowe. Miejsce wcześniej było eksplorowane przez nielegalnie działających „amatorów przeszłości” – o czym świadczyły ślady rabunkowych wykopów. W sierpniu i wrześniu 2022 r. na stanowisku zostały przeprowadzone szeroko zakrojone badania archeologiczne. W trakcie prac wykopaliskowych stwierdzono, że kurhan zawiera dwie osobne formacje. Pierwsza, mniejsza, zawiera grób z zachowanymi krzemiennymi grotami i pochodzi z przełomu epok neolitu i brązu. Druga formacja jest młodsza o kilkaset tysięcy lat i wykorzystywano ją prawdopodobnie jako miejsce kultu – o czym świadczy to, że istniejący nasyp otoczono kamiennym wieńcem. W planach jest przeprowadzenie dalszych badań, m.in. datowania radiowęglowego, analiz geochemicznych i DNA.
Prace wykopaliskowe były przykładem doskonałej współpracy badaczy, pasjonatów historii i leśników – w pracach brali udział studenci Wydziału Archeologii UAM w Poznaniu, członkowie Stowarzyszenia Poszukiwaczy Artefaktów Historycznych z Kalisza, Stowarzyszenia Regionalnej Grupy Historycznej Schondorf z Liskowa i Kaliskiej Grupy Eksploracyjnej. Wspierani byli przez leśników z Nadleśnictwa Kalisz oraz osoby związane z Wydziałem Pedagogiczno-Artystycznym UAM w Kaliszu.
W związku z odkryciem cmentarzyska kurhanowego Fundacja Ochrony Zabytków w Poznaniu, Nadleśnictwo Kalisz, Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej oraz Urząd Miasta i Gminy Opatówek podpisały porozumienie dotyczące stworzenia nowego rezerwatu archeologicznego, który powstanie w ciągu najbliższych 2-3 lat.
Karina Antczak
